Sojusz Fallen

Ricko

GEN - fragment DNA kodujący jedno białko, znajduje się w chromosomie, podstawowa jednostka dziedziczenia przekazywana potomstwu przez rodziców

ALLELE - alternatywne postacie genu zajmujące to samo miejsce w chromosomach homologicznych

FENOTYP - warunkowane przez geny cechy organizmu (właściwości fizjologiczne, płodność, zachowanie się, ekologię, cykl życiowy, zmiany biologiczne, wpływ środowiska na organizm), ujawniające się w danym środowisku

GENOTYP - zbiór wszystkich alleli w DNA, charakteryzuje orgaznim na poziomie genów

Pierwsze prawo Mendla (prawo czystości gamet) – każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu. Wynika z tego, że każda komórka płciowa musi zawierać po jednym genie z każdej pary alleli.

Drugie prawo Mendla (prawo niezależnej segregacji cech) – geny należące do jednej pary alleli są dziedziczone niezależnie od genów należących do drugiej pary alleli, w związku z czym w drugim pokoleniu potomnym (F2) obserwuje się rozszczepienie fenotypów w stosunku 9:3:3:1 .

ALLEL DOMINUJĄCY - warunkowana przezeń cecha ujawnia się fenotypowo niezależnie od tego, czy w chromosomach występuje on w postaci homozygoty lub heterozygoty

ALLEL RECESYWNY - warunkowana przezeń cecha ujawnia się fenotypowo tylko gdy w chromosomach występuje on w postaci homozygoty

HOMOZYGOTA - występują w niej dwa te same allele

HETEROZYGOTA - oba allele różnią się od siebie

BUDOWA DNA I RNA
DNA - kwas deoksyrybonukleinowy
*reszta kwasu fosforowego
*cukier pentoza=deoksyryboza
*zasada azotowa A-Adenina, C-Cytozyna, G-Guanina, T-Tymina

DNA składa się z dwóch łańcuchów spiralnie skręconych

RNA - kwas rybonukleinowy
*reszta kwasu fosforowego
*cukier pentoza=ryboza
*zasada azotowa A-Adenina, C-Cytozyna, G-Guanina, U-Uracyl

CECHY KODU GENETYCZNEGO
-trójkowy - 3 zasady=aminokwas (kodon)
-uniwersalny - we wszystkich organizmach taki sam
-jednoznaczny - dana trójka zasad koduje wyłącznie jeden aminokwas
-niezachodzący - trójki zasad odczytywane są jedna po drugiej

REPLIKACJA DNA
Dwie nicie helisy w pewnym miejscu rozplatają się, powoduje to rozerwanie par podwójnych zasad komplementarnych

Do zasad w obu niciach podłączane są kolejne nukleotydy

Tworzą się wiązania między zasadami i następuje odtworzenie helis

GENOM - całe DNA zawarte w komórce

TRANSKRYPCJA - przepisywanie informacji o białku zawartej w DNA, odbywa się podobnie jak rozplecenie DNA, tworzy się mRNA czyli przekaźnikowe RNA, transkrypcję umożliwia enzym zwany Polimerazą DNA, po zakończeniu transkrypcji mRNA opuszcza jądro i przemieszcza się do cytoplazmy.

TRANSLACJA - wytwarzanie białka przy udziale mRNA, Rybosomów i tRNA odbywające się w cytoplazmie. mRNA przyłącza się do rybosomu i wzdłuż niego się przesuwa

MUTACJA PUNKTOWE
-SUBSTYTUCJA - zamiana jednego nukleotydu na drugi
-INSERCJA (ADDYCJA) - dodanie jednego lub więcej nukleotydu
-DELECJA - wypadnięcie jednego lub więcej nukleotydu

MUTACJE CHROMOSOMOWE
-DUPLIKACJA - zwielokrotnienie fragmentu chromosomu
-DELECJA - wypadnięcie fragmentu chromosomu
-INWERSJA - wypadnięcie fragmentu chromosomu, a następnie jego włączenie w odwrotnej pozycji
-TRANSLOKACJA - przemieszczenie się fragmentu chromosomu w inne miejsce tego chromosomu lub do innego chromosomu

MUTAGENY:
*Substancje smoliste
*Promieniowanie X
*Promieniowanie Gamma
*Promieniowanie UV

KARIOTYP - zestaw wszystkich chromosomów w komórce danego osobnika

CHOROBY WYWOŁANE MUTACJAMI:
*ANEMIA SIERPOWATA - zmieniony kształt erytrocytów - leczenie: transfuzja krwi
*MUKOWISCYDOZA - brak enzymu transportującego jonu chloru, częste infekcje układu oddechowego - choroba nieuleczalna
*DALTONIZM - uszkodzenie czopków w oku, nierozróżnianie kolorów - choroba nieuleczalna
*HEMOFILIA - brak białka uczestniczącego w krzepnięciu krwi - leczenie: podawanie białka
*ALBINIZM - brak pigmentu w skórze, włosach, tworach skórnych i w oku - leczenie: profilaktyczne, maści ochronne i unikanie naświetlania słońcem
*ZESPÓŁ DOWNA - zespół wad wrodzonych spowodowanych dodatkowym chromosomem 21, powoduje mniejsze czynności poznawcze i opóźnienie w rozwoju - choroba nieuleczalna
*ZESPÓŁ TURNERA - częściowy lub całkowity brak chromosomu X, niski wzrost, słabo zaznaczone cechy żeńskie, możliwa bezpłodność - leczenie: podawanie hormonu wzrostu i terapia hormonalna
*ZESPÓŁ KLINEFELTERA - obecność przynajmniej jednego dodatkowego chromosomu X - leczenie: dożywotnie podawanie testosteronu

na czerwono sprzężone z płcią

ENZYMY RESTRYKCYJNE - służą do przecinanie nici DNA w wyznaczonych miejscach i wycinania z nich określonych fragmentów, a także do wycinania naturalnych cząsteczek bakteryjnych DNA zwanych plazmidami

LIGAZA - enzym spajający końce DNA, skleja fragment DNA z wektorem, dzięki niej wektor znów jest zamkniętym kółkiem

ZASTOSOWANIA BANKÓW GENÓW:
-porównywanie sekwencji genów
-wyszukiwanie funkcji nieznanego genu na podstawie podobieństwa ze znanym genem
-odróżnianie genów kodujących od fragmentów DNA, które nie kodują białka
-przewidywanie budowy białka w danym genie

Ricko

Poprawa - niektóre pytanie:

1. Zadanie składało się z trzech obrazków, jeden przedstawiał transkrypcję (albo replikację), drugi translację, a trzeci to koło pozwalające dopasować aminokwasy z kodonami. Były cztery podpunkty:
a) wyjaśnić co przedstawiają pierwsze dwa obrazki
b) zrobić nić mRNA
c) dopasować aminokwasy do nici mRNA
d) opisać cechy łańcucha DNA

2.Czemu stosowanie GMO jest mniej szkodliwe dla środowiska niż stosowanie nawozów sztucznych (pestycydów)

3.Wymień cztery choroby wywołane mutacjami genowymi i jedną opisz

4.Podaj po 2 podobieństwa i różnice w budowie DNA i RNA

5.Krzyżówka genetyczna: Kobieta prawidłowo rozróżniająca barwy, której ojciec chorował na daltonizm jest matką bliźniąt: chłopca i dziewczynki. Ojciec bliźniąt prawidłowo rozróżnia barwy. Przedstaw genotyp rodziców. Rozwiąż krzyżówkę i przedstaw prawdopodobieństwo wystąpienia daltonizmu u chłopca i dziewczynki

6.W badanej cząsteczce DNA stwierdzono, że tymina stanowi 23% wszystkich zasad, oblicz % udział pozostałych zasad

7.Uzupełnij schemat dotyczący mutacji:
Mutacje:

Punktowe:
-
-Substytucja
-

Chromosomowe:
-
-Inwersja
-
-

8.U człowieka duże oczy i długie rzęsy dominują na małymi oczami i krótkimi rzęsami. Obie cechy dziedziczą się niezależnie od siebie. Kobieta o dużych oczach i krótkich rzęsach wyszła za mąż za mężczyznę o małych oczach i dużych rzęsach. Ich jedyne dziecko ma małe oczy i krótkie rzęsy. Podaj genotypy rodziców i dziecka .

9.Kobieta o grupie krwi B, której ojciec miał grupę krwi A wyszła za mąż za mężczyznę o grupie krwi AB. Jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia się w tym związku dziecka o grupie krwi A

10.Wyjaśnij na czym polega klonowanie organizmów

Ricko

1
d)
-Trójkowy - 3 zasady tworzą jeden aminokwas
-Uniwersalny - we wszystkich organizmach żywych taki sam
-Jednoznaczny - dana trójka zasad koduje wyłącznie jeden aminokwas
-Niezachodzący - trójki zasad są odczytywane jedna po drugiej

2.
Stosowanie GMO jest mniej szkodliwe niż stosowanie nawozów sztucznych czyli tzw. pestycydów, ponieważ GMO nie zanieczyszcza gleby, jest odporne na choroby takie jak np. nowotwory, ponieważ zawiera wzorce tych chorób przez co potrafi się przed nimi obronić, ma także większą wartości użytkową

3.
-Anemia sierpowata - zmieniony kształt czerwonych krwinek, leczy się ją poprzez transfuzje krwi

-Mukowiscydoza - choroba wywołana brakiem enzymu transportującego jony chloru w organizmie, choroba nieuleczalna

-Daltonizm - choroba nieuleczalna, spowodowana brakiem czopków w oku co powoduje nierozróżnianie kolorów

-Hemofilia - brak enzymu uczestniczącego w krzepnięciu krwi co powoduje często krwotoki, leczenie polega na podawaniu tego brakującego enzymu

4.
Podobieństwa:
-zawiera w swoim składzie resztę kwasu fosforowego (fosforan), a także cukier pentozę
-zbudowane są z nukleotydów

Różnice:
-DNA zawiera 2 helisy, a RNA jedną
-w DNA cukier pentoza przyjmuje postać deoksyrybozy, a w RNA postać rybozy

5. SKAN

6.
Tymina 23%
Adenina 23%
Guanina 27%
Cytozyna 27%

7.
MUTACJE
Punktowe:
-Delecja
-Insercja
-Substytucja

Chromosomowe
-Duplikacja
-Inwersja
-Delecja
-Translokacja

8. SKAN

9. SKAN

10. SKAN

[link widoczny dla zalogowanych]