Forum Sojusz Fallen
Fallen
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy  GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Romantyzm

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Sojusz Fallen Strona Główna -> Ściągi, Zadania itp. / Polski
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Ricko
Brain
<FONT COLOR=DAA520>Brain</FONT>



Dołączył: 07 Sie 2006
Posty: 3255
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 5 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: ..::Zabrze::..

PostWysłany: Śro 21:25, 11 Sty 2012    Temat postu: Romantyzm

ROMANTYZM
WERSJA ROZSZERZONA

Czas trwania epoki
a) EUROPA - I poł. XIX w.; za datę graniczną końca romantyzmu przyjmuje się rok 1848 (Wiosna Ludów na Węgrzech), najwcześniej rozwinęła się w Niemczech;
b) POLSKA - za początek epoki przyjmujemy rok 1822 (kiedy to Mickiewicz wydał I tom poezji), koniec kojarzony jest z rokiem 1863 (wybuch powstania styczniowego), datą ważną dla Polski był rok 1830 (wybuch powstania listopadowego).
Ramy polskiego romantyzmu wyznacza przede wszystkim sytuacja polityczna kraju; zniewolony naród od samego początku protestuje przeciwko zaborom, niewoli, walcząc u boku Napoleona w kampanii napoleońskiej, a potem organizując powstania narodowowyzwoleńcze.

Nazwa epoki - słowo romantyzm wywodzi się od łac. romanus, które oznaczało pierwotnie nie klasyczną łacinę, potoczny język używany m.in. w literaturze ludowej i tzw. opowieściach o miłości "romansach"; słowo romantyczny znane było powszechnie znacznie wcześniej niż nastała epoka i oznaczało tajemniczy, niezwykły, uczuciowy, sentymentalny.

Wyznaczniki filozoficzne: podstawy filozofii stworzyli myśliciele niemieccy Immanuel Kant, Gotfryd Herder oraz bracia Schlegelowie.

Wyznaczniki romantycznego światopoglądu:
a) pryzmat uczucia nad rozumem np. "Oda do młodości" i "Romantyczność" Adama Mickiewicza,
b) nowe metody poznawania świata poprzez intuicję, wyobraźnię i imaginację np. "Droga nad przepaścią w Czufut-kale" i "Burza" Adama Mickiewicz oraz "Cierpienia Młodego Wertera",
c) protest przeciwko uniwersalizmowi klasycyzmu; powrót do ludowości, oryginalności np. "Oda do Młodości" i "Lilie" Adama Mickiewicza,
d) indywidualizm, np. "Konrad Wallenrod",
e) umiłowanie wolności,
f) fascynacja kulturą ludową i najdawniejszą przeszłością narodu np. "Konrad Wallenrod",
g) fascynacja naturą, żywiołowością, dynamizmem natury,
h) bunt przeciw konwencjom i utartym konwenansom społecznym,
i) apoteoza młodości,
j) poezja staje się najbardziej cenioną dziedziną sztuki, w niej bowiem miał się wyrażać duch narodów,
k) spirytualizm i mistycyzm np. "III cz. Dziadów" i "Kordian".

Przedstawiciele polscy:
1. Mickiewicz Adam (Dziady, Pan Tadeusz, Konrad Wallenrod).
2. Słowacki Juliusz (Kordian, Balladyna).
3. Cyprian Kamil Norwid (poematy i liryki).
4. Zygmunt Krasiński (Nie-Boska komedia).
5. Fredro Aleksander (Zemsta, Śluby panieńskie).

Pojęcia:
a) irracjonalizm - pogląd przeciwstawiający się myśleniu racjonalnemu; eksponujący to co nieracjonalne, wbrew logice, pojmowane poprzez wyobraźnię, imaginacje,
b) tajemniczość - romantycy uwielbiają aurę niezwykłości, niedopowiedzenia; akcja często dzieje się w niezwykłych okolicznościach, w aurze nocy, ciemności; ujawnienie bytów duchowych,
c) ludowość - szczególna fascynacja kulturą, podaniami i pieśniami ludowymi, wiara w przesądy, w życie pozagrobowe, widma i zjawy,
d) spirytualizm - przekonanie o możliwości nawiązania kontaktu z duchami zmarłych,
e) mistycyzm - przekonanie o możliwości nawiązania kontaktu z Bogiem, bóstwem,
f) mesjanizm - termin pochodzi od słowa Mesjasz - Zbawiciel; przypisywanie jednostce lub całemu narodowi roli zbawczej,
g) historyzm - romantycy szczególnie interesowali się historią średniowiecza, najbardziej odległą, tajemniczą, niezwykłą,
h) indywidualizm - podkreślenie ludzkiej wyjątkowości, geniuszu, wybitności; liczy się to co indywidualne, a nie zbiorowość.

Preromantyzm niemiecki - najwcześniej zaczął rozwijać się w Niemczech w latach 70 XVIII w; bardzo charakterystyczne dla tego okresu są sentymentalizm eksponujący rolę uczuć, opisy zdarzeń niezwykłych, niezrozumiałych, przerażających. Preromantyzm nazywany był również okresem burzy i naporu. Przedstawiciele to Goethe i Schiller.
F. Schiller "Oda do radości" - słowa tego utworu, do którego muzykę napisał Beethoven przyjęte zostały przez Radę Europy jako Hymn UE.
J.W. Goethe "Faust" - najbardziej znany dramat romantyczny; autor pracował nad nim prawie 60 lat; pierwowzorem głównego bohatera utworu był słynny renesansowy mag; motyw zaprzedawania duszy diabłu w celu osiągnięcia jakiś korzyści np. wiecznej młodości jest bardzo stary i pojawił się na długo przed epoką.

Człowiek Faustyczny - to jeden z najbardziej znanych mitów nowoczesnej kultury; człowiek taki chce zachować wieczną młodość, zdobyć władzę nad przyrodą i nad ludźmi, chce żyć pełnią życia, by to osiągnąć zdecydowany jest absolutnie na wszystko, także na paktowanie z diabłem, wybór zła zawsze prowadzi go do klęski.
"Król olch"- przykład ballady romantycznej; charakteryzuje się synkretyzmem rodzajowym(łączeniem w 1 utworze elementów liryki, epiki i dramatu); obok świata realnego istnieje świat fantastyczny; ojciec przebywa w świecie rzeczywistym, a umierający syn w świecie irracjonalnym, baśniowym, fantastycznym; istotną rolę w tekście odgrywa baśniowa postać króla olch; przeżycia bohaterów są bardzo dramatyczne; atmosfera niezwykłości towarzyszy wydarzeniom tajemniczości(noc, ciemność, blade światło księżyca, mgły).
"Odę do młodości" napisał Adam Mickiewicz w czasach studenckich dla swoich przyjaciół z towarzystwa filomatów i filaretów; głównym tematem utworu jest konfrontacja świata młodych (romantycy) ze światem starych(klasycy, ludzie oświecenia); autor wyraźnie gloryfikuje młodość. Z konfrontacji ze starymi młodzi wychodzą zwycięsko, to po ich stronie jest energia, pozytywne uczucia i chęć zmiany świata na lepsze.

Romantyczne cechy "Romantyczności" Adama Mickiewicza:
a) synkretyzm rodzajowy,
b) irracjonalizm; wiara w życie pozagrobowe, duchy,
c) prymat uczucia nad rozumem,
d) ludowość, bohaterka wywodzi się z ludu, ludowa mentalność, a także prosty język,
e) tematem utworu jest wielka nieszczęśliwa miłość, która doprowadza bohaterkę do obłędu, szaleństwa,
f) fantastyka,
g) tajemniczość.
W balladzie "Romantyczność" zderzają się dwa światopoglądy, jeden z nich reprezentuje Karusia i prosty lud, jego wyznacznikiem staje się wiara w duchy, życie pozagrobowe. Drugi reprezentuje starzec, podstawową cechą jego myślenia jest racjonalizm. Poeta rozstrzyga spór na korzyść myślenia romantycznego.
Hasło romantyzmu: "Miej serce i patrzaj w serce", "Czucie i wiara silniej mówi do mnie | Niż mędrca szkiełko i oko" Adama Mickiewicz.
"Cierpienia Młodego Wertera" - to powieść epistolarna (epistoła -> list), autorem listów jest Werter piszący do swojego przyjaciela Wilhelma. List jest formą bardzo osobistą, narracja w takim wypadku staje się subiektywna, indywidualna, przesączona jakby przez pryzmat myślenia i odczuwania tego, który opowiada. Czas i miejsce: akcja toczy się od 4 maja 1771 do 20 grudnia 1772 (listy są datowane), miejscem są okolice miasteczka Wahlheim.

Charakterystyka bohaterów:
Werter - istotą charakteru tego bohatera jest nadwrażliwość, nadmierna emocjonalność, skupienie na sobie które w końcu prowadzą do zachowań autodestrukcyjnych, do samobójstwa; typ romantycznego kochanka, który popełnia samobójstwo.
Albert - przeciwieństwo Wertera; wrażliwy ale nie nadwrażliwy, uczuciowy ale nie zatracający racji dyktowanych przez rozsądek rozumu; najważniejsze są dla niego wartości pozwalające godnie żyć.
Lotta - mądra, opiekuńcza, czuła; ideał kobiety; kobieta "anioł"; delikatna; wierna; zdolna do poświęceń.

"IV cz. Dziadów" została opublikowana w 1823 razem z cz. II; utwór powstał w okresie wileńsko-kowieńskim i jest echem miłości poety do Maryli Wereszczakówny; bohaterem dramatu jest Gustaw, nieszczęśliwy kochanek, który przybywa do domu Księdza, by opowiedzieć mu historię swojego nieszczęśliwego i tragicznego uczucia; Gustaw cierpi, bo jego ukochana odrzuciła jego miłość wychodząc za innego; zrozpaczony w akcie najwyższej determinacji miłosnej popełnia samobójstwo; Gustaw przypomina Wertera, który również nie pogodzony z utratą ukochanej zabija się (bohater Werterowski).

C.K. Norwid "W Weronie" - nawiązuje do tragedii Szekspira "Romeo i Julia"; wiersz opowiada tragiczne losy dwojga kochanków z Werony, których miłość zakończyła się śmiercią; autor opisuje tragedię, której pozornie nikt nie zauważa poza niebem płaczącym deszczem, a w nocy zrzucającym meteoryty.

Adam Mickiewicz "Dobranoc" - sonet należy do cyklu sonetów miłosnych opublikowanych w 1926; podmiotem lirycznym i jednocześnie bohaterem jest mężczyzna, który za wszelką cenę przedłużającymi się życzeniami dobrej nocy chce zatrzymać przy sobie wymykającą się z jego objęć kobietę; wiersz bardzo zdynamizowany, stanowi scenkę dramatyczna, którą można by odegrać na scenie; uczucia wyrażone podmiotem lirycznym są złożone; czułość, potem emocje stają się coraz bardziej gwałtowne a próby zamieniają się w żądania.

"Konrad Wallenrod" - powieść poetycka napisana przez Mickiewicza w czasie pobytu na zesłaniu w Rosji; utwór wydany w Petersburgu w 1828; genezą utworu jest nieudane, krwawo stłumione powstanie dekabrystów; motto utworu poprzedza utwór, jest wprowadzeniem i objaśnia sens utworu; Mickiewicz zaczerpnął je z traktatu politycznego N. Machiavelliego "Książę" i brzmi ono: "Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia - trzeba być lisem i lwem" (walka lisia - to walka podstępna, niehonorowa, zdradziecka, przebiegła; walka lwia - walka otwarta, prowadzona honorowo). Machiavelli przekonywał, iż "cel uświęca środki" i w obronie ojczyzny można posunąć się do zdrady. Czas i miejsce: akcja rozgrywa się w średniowieczu (XIV w) - Litwa toczy liczne wojny z zakonem krzyżackim broniąc własnej suwerenności; miejscem jest Litwa oraz zamek krzyżacki w Malborku.

Charakterystyka Wallenroda: patriota, poświęci wszystko dla swojej ojczyzny, nawet honor rycerski; inteligentny; sprytny; przebiegły; samotny; odważny, mężny; wielki indywidualista; konsekwentnie dąży do wyznaczonego celu; mściwy; bohater tragiczny.

Tragizm - kategoria estetyczno-moralna, bohater znajduje się w sytuacji tragicznej, gdy musi dokonywa wyboru między wartościami moralnymi, wybór zawsze prowadzi go do katastrofy.

Tragizm Wallenroda:
a) musi dokonać wyboru pomiędzy szczęściem osobistym, a dobrem ojczyzny, porzuca żonę by móc walczy z wrogiem ojczyzny "Jam Miłość, jam szczęście, jam wszystko za młodu | Umiał porzucić dla sprawy narodu", "Szczęścia w domu nie znalazł, | Bo go nie było w ojczyźnie";
b) tragiczny jest moment wyboru metody walki; Konrad jest rycerzem średniowiecznym, honor to wartość najwyższa, a jednak rezygnuje z niego, bo wie że walka otwarta zakończyłaby się klęską;
c) prowadzi na śmierć tysiące rycerzy krzyżackich, którzy mu ufali, jako wielki mistrz powinien być za nich odpowiedzialny, jest krzywo przysiężcą;
d) popełniając samobójstwo bohater pozbawia się możliwości zbawienia.
Walenrodyzm - postawa bohatera romantycznego, który podejmuje walkę podstępną, skrytą, niehonorową i ratując ojczyznę dopuści się zdrady.

Cechy powieści poetyckiej:
a) nazwa gatunku wskazuje na połączenie epiki i liryki; liczne cechy epiki np. akcja, bohaterowie, narrator, ale zapisany w formie poetyckiej, wierszem, charakteryzuje się synkretyzmem rodzajowym,
b) synkretyzm gatunkowy np. opowiadanie, ballada, pieśń,
c) achronologiczność akcji (jej brak),
d) tajemniczość akcji i postaci,
e) występuje typowy, romantyczny bohater, wielki indywidualista, postać tragiczna,
f) pozycja narratora, poddaje ocenie bohaterów, zwraca się wprost do czytelnika,
g) kompozycja utworu luźna, brak zachowania ciągu przyczynowo skutkowego.

Ludowość "Lili" Adama MIckiewicza:
a) temat ballady zaczerpnięty z pieśni gminnej (ludowej),
b) mędrzec głosi ludową mądrość "Nie ma zbrodni bez kary"; tematem utworu jest motyw zbrodni i kary; pani zabijając męża popełnia zbrodnie i musi ją spotkać za to kara,
c) wiara w duchy, możliwość powrotu zmarłego do świata żywych,
d) świat realny i fantastyczny są równoprawne, uzupełniają się,
e) wtrącane są wyrazy gwarowne.
Nastrój utworu: tajemniczy, mroczny, pełen grozy, straszny.
Sposoby tworzenia nastroju:
a) akcja umieszczona została w średniowieczu, epoce uznanej za najbardziej tajemnicza,
b) opis sytuacji: zmrok pada, wietrzyk wieje, ciemno, ponuro, wrona gdzieniegdzie kracze i puchają puchacze,
c) opis pojawiającego się ducha,
d) wyrazy dźwiękonaśladowcze,
e) aura tajemnicy, wydarzenie ukrywane przed całym światem, pani nie chce by jej zbrodnia została odkryta,
f) powiązanie świata żywych ze światem zmarłych.
Krajobrazy szczególnie ukochane przez romantyków:
a) przyroda groźna, niebezpieczna, nieokiełznana np. wysokie góry, otchłanie, bezmiar morza, żywioły,
b) nieskończoność przyrody(bezmiar pustyni, oceanu, morza),
c) przyroda budząca z jednej strony przerażenie, zagrażająca życiu człowieka, ale też fascynująca; piękne jest to co postrzegane jest jako niebezpieczne.

"Burza" Adama Mickiewicza - przedmiotem opisu jest burza morska; żywioł zagraża ludzkiemu życiu, jest niebezpieczny, wszechogarniający; ludzie padają w panikę, przerażeni modlą się, żegnają, są na wpół martwi ze strachu, tylko jeden podróżny zachowuje spokój na nim burza nie robi wielkiego wrażenia, nieszczęśliwy, osamotniony, nie boi się nawet śmierci.

"Nad wodą wielką i czystą" - utwór pochodzi ze zbioru "Liryki Lozańskie" napisanego w czasie pobytu w Szwajcarii pod Lozanną; przywołane w wierszu elementy przyrody mają znaczenie symboliczne; wszystko na świecie ma swoje przeznaczenie; przeznaczeniem człowieka jest przemijalność, natura jest wieczna; człowiek jest świadkiem rzeczywistości w której żyje, natura nie zmienia przeznaczenia ludzkiego, ale ma wpływ na kształtowanie jego osobowości.

"III cz. Dziadów"- napisana w 1832 r. w Dreźnie, stąd nazwa "Dziady Drezdeńskie" czas i miejsce(scena więzienna): podziemia klasztoru Bazylianów w Wilnie przeznaczone przez władze carskie na więzienie, wieczór wigilijny 1823 r. geneza: niewątpliwie przyczyną powstania dramatu był upadek powstania listopadowego, choć treść wydarzeń powstańczych nie dotyczy; stworzona przez autora mesjanistyczna koncepcja narodu miała podnieść Polaków na duchu po upadku powstania; miała tez nadać sens cierpieniu narodu; Sam autor nie brał udziału w powstaniu, dlatego w dramacie przywołał wydarzenia wcześniejsze, w których osobiście uczestniczył; próba rehabilitowania się poety przed narodem.

Postawa uwięzionej młodzieży:
a) rozmawiają o własnej trudnej sytuacji i o sytuacji kraju zniewolonego przez zaborcę,
b) nienawidzą wroga,
c) deklarują chęć walki z wrogiem,
d) zdeterminowani do obrony; chcą się zemścić na wrogu,
e) deklarują swoje uczucia patriotyczne,
f) współczują sobie nawzajem, próbują się wspomagać,
g) odważni,
h) gotowi na cierpienie za ojczyznę.

Charakterystyka Konrada: jest bohaterem o wyraźnych cechach prometejskich, buntuje się przeciwko Bogu, ponieważ uważa, że mógłby lepiej sprawować rządy nad własnym narodem i mógłby uczynić go szczęśliwym. Konrad deklaruje swoją miłość do narodu, jednoczy się z nim duchowo i przejmuje na siebie cierpienie całego narodu. Czuje się odpowiedzialny, staje się męczennikiem sprawy narodowej

Cechy dramatu romantycznego:
Na podstawie Dziadów:

a) zerwanie z zasadą 3 klasycznych jedności (akcja jest wielowątkowa, rozciągnięta w czasie i rozgrywa się w różnych miejscach),
b) obok scen realistycznych występują sceny symboliczno-wizyjne,
c) oprócz bohaterów realistycznych występują postacie fantastyczne np. chór aniołów i diabłów, duchy,
d) mistycyzm (Konrad próbuje nawiązać duchowy kontakt z Bogiem),
e) kompozycja luźna, fragmentaryczna; kolejne sceny niewiele mają ze sobą wspólnego, łączy je na ogół postać głównego bohatera,
f) kompozycja otwarta,
g) symbolizm (np. scena widzenia ks. Piotra),
h) występują sceny zbiorowe,
i) synkretyzm rodzajowy,
j) tajemniczość,
k) ludowość (II cz. Dziadów),
l) brak zasady decorum (scenom tragicznym towarzysza komiczne),
m) indywidualność bohaterów.

"Kordian" - dramat Juliusza Słowackiego napisany w Genewie w 1833, przyczyną napisania był upadek powstania listopadowego, do samego powstania odnosi się tylko "przygotowanie", po upadku powstania w szeregach emigrantów polskich rozgorzała wielka dyskusja na temat przyczyn upadku, dramat jest głosem w tej dyskusji. Czas i miejsce: noc sylwestrowa 1799, przełom wieku XVIII/XIX, góry karpackie, chata czarnoksiężnika Twardowskiego. Kordian jest typowym bohaterem romantycznym,

Charakterystyka Kordiana: Typowy bohater romantyczny. Jak większość bohaterów przezywa głęboką metamorfozę, początkowo zajmuje go nieszczęśliwa miłość do laury, odrzucony przez nią podejmuje próbę samobójczą(rys werterowski), potem jednak chce swemu życiu nadać sens, wędruje po Europie, poznaje ludzi i świat, coraz bardziej się rozczarowuje, ocaleniem jest idea poświęcenia się dla ojczyzny, z romantycznego kochanka rodzi się romantyczny bojownik o wolność swojego narodu, ma wielką ideę, jest odważny, zdeterminowany ale niestety zawodzi go własna psychika, niedojrzałość i słabość psychiczna staje się przyczyną klęski bohatera.

Winkelried - średniowieczny bohater szwajcarski, postać na wpół legendarna, zasłynął w bitwie pod Sempach przyjęciem na swoją pierś wszystkich włóczni wroga; sam zginął ale utorował drogę do zwycięstwa swoim rodakom.

"Rozmowa wieczorna" Adama Mickiewicza - wizja Boga jest w wierszu zgodna z filozofią Kierkegaard'a; podmiot liryczny dwukrotnie powtarza "Z Tobą ja gadam", jest to zwrot potoczny, poufały; człowiek szuka Boga we własnym wnętrzu, w sercu; duchowość ludzka jest odbiciem duchowości boskiej; człowiek poprzez rozumienie własnej duchowości dochodzi do Boga.

"Moja piosenka II" Cypriana Kamila Norwida - wiersz podobnie jak "Hymn" Słowackiego utrzymany jest w tonie elegijnym; podmiot liryczny wielokrotnie zwraca się do Boga ze słowami: "Tęskno mi, Panie"; głównym motywem wiersza jest wyznanie tęsknoty za ojczyzna; tęsknoty za polską tradycją, obyczajem.

"Nie-Boska komedia" - dramat napisany przez Krasińskiego w 1833 r., pierwsze wydanie w 1835r. w Paryżu; pisarz nie podejmuje w dramacie aktualnej problematyki, wybiega w przyszłość, tworzy wizję rewolucji społecznej jakiej do tej pory jeszcze nie było.
Temat dramatu:
a) dzieje hrabiego Henryka i jego rodziny,
b) obraz rewolucji społecznej(walka arystokracji z rewolucjonistami

"Pan Tadeusz" - Adama Mickiewicz napisał go w czasie krótkiego pobytu w Wielkopolsce w 1832 r., początkowo miał to być utwór pisany na wzór sielanki Goethego, w trakcie pisania dodawał jednak kolejne wątki; ostatecznie otrzymał formę eposu składającego się z 12 ksiąg, przyczyny wyjawia w Inwokacji (uroczy zwrot, apostrofa do muzy, Boga, tutaj do Litwy i Matki Boskiej; tęsknota za ojczyzną)
"Dziś piękność Twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie"
i Epilogu (oprócz tęsknoty wskazuje np. na chęć powodzenia skłóconej, wzajemnie oskarżającej się o upadek powstania emigracji).
"Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości,
W całej przeszłości i w całej przyszłości
Jedna już tylko jest kraina taka,

W której jest trochę szczęścia dla Polaka:
Kraj lat dziecinnych ! On zawsze zostanie
święty i czysty jak pierwsze kochanie".

Kierowała nim chęć napisania dzieła, które czytać będą wszystkie następne pokolenia Polaków. Tytuł wskazuje na jednego z bohaterów eposu tzn. Tadeusza, którego imię nazwane zostało na cześć Kościuszki, podtytuł wskazuje na czas i miejsce akcji.

Cechy wspólne szlachty:
a) przywiązanie do tytułów szlacheckich, herbów, rodów, koligacji,
b) patriotyzm, przywiązanie do ojczyzny, umiejętność zjednoczenia się wobec Boga,
c) szanowanie tradycji narodowych,
d) duma, poczucie wyjątkowej roli w społeczeństwie, czasem pycha,
e) awanturnictwo, samowola, pieniactwo, nieposzanowanie prawa,
f) religijni, deklarują wiarę w Boga i przywiązanie do tradycji katolickiej.

Różnice:
a) posiadany majątek,
b) piastowane urzędy,
c) wpływ na władzę.

Patriotyzm - umiejętność zjednoczenia się wobec Boga.

Dzieje Jacka Soplicy dzielą się wyraźnie na dwa etapy; w drugim etapie występuje on jako ksiądz Robak. Przyjęcie nowego imienia, a także wstąpienie do zakonu Bernardynów miało dla bohatera znaczenie przełomowe, bowiem dokonuje się w nim wielka wewnętrzna przemiana.

Charakterystyka bohatera:
Jacek Soplica nie jest typowym bohaterem romantycznym. Posiada wiele cech, które wpisują go jakby w nowe czasy. Wprawdzie tak jak inni bohaterowie romantyczni przeżywa metamorfozę czego znakiem jest zmiana imienia, ale po tej przemianie przestaje być niejako bohaterem romantycznym.

Cechy eposu (na podstawie "Pana Tadeusza"):
a) Utwór rozpoczyna się inwokacją.
b) Narrator jest wszechwiedzący i obiektywny, zachowuje dystans wobec opisywanych wydarzeń.
c) Utwór musi być utrzymywany w podniosłym, uroczystym stylu (adekwatny język do treści utworu).
d) Wiele drobiazgowych, długich i szczegółowych opisów, które "zatrzymują akcję" (funkcja retardacyjna).
e) Utwór pisany specyficzną miarą wierszową - heksametrem.
f) Liczba pieśni jest podzielna przez 6.
g) Utwór epicki podzielony na 12 ksiąg.
h) Epopeja opisuje ważny moment historyczny, doniosłe momenty dziejowe w życiu danego narodu (historię szlachecką która odchodzi w przeszłość).
i) Bohater zbiorowy (szlachta litewska).
j) Bohaterowie przedstawieni są na bardzo szerokim tle społeczno-obyczajowym.
k) Występują porównania homeryckie.

"Testament mój" Juliusza Słowackiego: wiersz ma formę testamentu poetyckiego. W pierwszych zwrotkach dokonuje summy życiowej, ubolewa iż nie pozostawia po sobie żadnego dziedzica, podkreśla swój wielki patriotyzm; kreuje się na przywódcę duchowego narodu. Poeta przekazuje wskazówkę dotyczącą jego pochówku m. in. Nakazuje przekazanie matce spalonego w aloesie własnego serca. Zwraca się do całego narodu z ważnym przesłaniem, nakazuje wiarę w możliwość odzyskania niepodległości, a w razie walki całkowite poświęcenie. W ostatniej zwrotce pojawia się motyw exegi monumentum (pomnika poetyckiego); poeta świadomy, iż jego twórczość nie jest zrozumiana i doceniona przez współczesnych, wyraża przekonanie, iż zwycięży w przyszłości, zwykłych "zjadaczy chleba w aniołów" przerobi.

"Grób Agamemnona" to fragment poematu napisanego w 1839 r. "Podróż z Ziemi Świętej do Neapolu", utwór związany z biografią poety. W wierszu pojawia się wiele symboli związanych z kulturą starożytnej Grecji. Poeta konfrontuje postać polskiego szlachcica w czerwonym kontuszu i złotym pasie z nagim trupem Leonidasa. O wartości człowieka nie decydują godności i świetny ubiór lecz jego czyny. Słowacki ostro krytykuje szlachtę, która doprowadziła do upadku ojczyzny. Pojawia się refleksja bardzo osobista, poeta daje wyraz

źródło: [link widoczny dla zalogowanych]


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Ricko dnia Śro 21:31, 11 Sty 2012, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Ricko
Brain
<FONT COLOR=DAA520>Brain</FONT>



Dołączył: 07 Sie 2006
Posty: 3255
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 5 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: ..::Zabrze::..

PostWysłany: Śro 21:50, 11 Sty 2012    Temat postu:

ROMANTYZM
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE


Czas trwania epoki
a) EUROPA - I poł. XIX w.; za datę graniczną końca romantyzmu przyjmuje się rok 1848 (Wiosna Ludów na Węgrzech), najwcześniej rozwinęła się w Niemczech;
b) POLSKA - za początek epoki przyjmujemy rok 1822 (kiedy to Mickiewicz wydał I tom poezji), koniec kojarzony jest z rokiem 1863 (wybuch powstania styczniowego), datą ważną dla Polski był rok 1830 (wybuch powstania listopadowego).
Ramy polskiego romantyzmu wyznacza przede wszystkim sytuacja polityczna kraju; zniewolony naród od samego początku protestuje przeciwko zaborom, niewoli, walcząc u boku Napoleona w kampanii napoleońskiej, a potem organizując powstania narodowowyzwoleńcze.

Nazwa epoki - słowo romantyzm wywodzi się od łac. romanus, które oznaczało pierwotnie nie klasyczną łacinę, potoczny język używany m.in. w literaturze ludowej i tzw. opowieściach o miłości "romansach"; słowo romantyczny znane było powszechnie znacznie wcześniej niż nastała epoka i oznaczało tajemniczy, niezwykły, uczuciowy, sentymentalny.

Wyznaczniki filozoficzne: podstawy filozofii stworzyli myśliciele niemieccy Immanuel Kant, Gotfryd Herder oraz bracia Schlegelowie.

Wyznaczniki romantycznego światopoglądu:
a) pryzmat uczucia nad rozumem np. "Oda do młodości" i "Romantyczność" Adama Mickiewicza,
b) nowe metody poznawania świata poprzez intuicję, wyobraźnię i imaginację np. "Droga nad przepaścią w Czufut-kale" i "Burza" Adama Mickiewicz oraz "Cierpienia Młodego Wertera",
c) protest przeciwko uniwersalizmowi klasycyzmu; powrót do ludowości, oryginalności np. "Oda do Młodości" i "Lilie" Adama Mickiewicza,
d) indywidualizm, np. "Konrad Wallenrod",
e) umiłowanie wolności,
f) fascynacja kulturą ludową i najdawniejszą przeszłością narodu np. "Konrad Wallenrod",
g) fascynacja naturą, żywiołowością, dynamizmem natury,
h) bunt przeciw konwencjom i utartym konwenansom społecznym,
i) apoteoza młodości,
j) poezja staje się najbardziej cenioną dziedziną sztuki, w niej bowiem miał się wyrażać duch narodów,
k) spirytualizm i mistycyzm np. "III cz. Dziadów" i "Kordian".

Przedstawiciele polscy:
1. Mickiewicz Adam (Dziady, Pan Tadeusz, Konrad Wallenrod, Romantyczność, Dobranoc, Lilia, Nad wodą wielką i czystą ).
2. Słowacki Juliusz (Kordian, Balladyna, Testament mój, Grób Agamemnona).
3. Cyprian Kamil Norwid (poematy i liryki: W Weronie, Moja piosenka).
4. Zygmunt Krasiński (Nie-Boska komedia).
5. Fredro Aleksander (Zemsta, Śluby panieńskie).

Pojęcia:
a) irracjonalizm - pogląd przeciwstawiający się myśleniu racjonalnemu; eksponujący to co nieracjonalne, wbrew logice, pojmowane poprzez wyobraźnię, imaginacje,
b) tajemniczość - romantycy uwielbiają aurę niezwykłości, niedopowiedzenia; akcja często dzieje się w niezwykłych okolicznościach, w aurze nocy, ciemności; ujawnienie bytów duchowych,
c) ludowość - szczególna fascynacja kulturą, podaniami i pieśniami ludowymi, wiara w przesądy, w życie pozagrobowe, widma i zjawy,
d) spirytualizm - przekonanie o możliwości nawiązania kontaktu z duchami zmarłych,
e) mistycyzm - przekonanie o możliwości nawiązania kontaktu z Bogiem, bóstwem,
f) mesjanizm - termin pochodzi od słowa Mesjasz - Zbawiciel; przypisywanie jednostce lub całemu narodowi roli zbawczej,
g) historyzm - romantycy szczególnie interesowali się historią średniowiecza, najbardziej odległą, tajemniczą, niezwykłą,
h) indywidualizm - podkreślenie ludzkiej wyjątkowości, geniuszu, wybitności; liczy się to co indywidualne, a nie zbiorowość.

Preromantyzm niemiecki - najwcześniej zaczął rozwijać się w Niemczech w latach 70 XVIII w; bardzo charakterystyczne dla tego okresu są sentymentalizm eksponujący rolę uczuć, opisy zdarzeń niezwykłych, niezrozumiałych, przerażających. Preromantyzm nazywany był również okresem burzy i naporu. Przedstawiciele to Goethe i Schiller.
F. Schiller "Oda do radości" - słowa tego utworu, do którego muzykę napisał Beethoven przyjęte zostały przez Radę Europy jako Hymn UE.
J.W. Goethe "Faust" - najbardziej znany dramat romantyczny; autor pracował nad nim prawie 60 lat; pierwowzorem głównego bohatera utworu był słynny renesansowy mag; motyw zaprzedawania duszy diabłu w celu osiągnięcia jakiś korzyści np. wiecznej młodości jest bardzo stary i pojawił się na długo przed epoką.
Człowiek Faustyczny - to jeden z najbardziej znanych mitów nowoczesnej kultury; człowiek taki chce zachować wieczną młodość, zdobyć władzę nad przyrodą i nad ludźmi, chce żyć pełnią życia, by to osiągnąć zdecydowany jest absolutnie na wszystko, także na paktowanie z diabłem, wybór zła zawsze prowadzi go do klęski.
mówi do mnie | Niż mędrca szkiełko i oko" Adama Mickiewicz.
"Cierpienia Młodego Wertera" - to powieść epistolarna (epistoła -> list), autorem listów jest Werter piszący do swojego przyjaciela Wilhelma. List jest formą bardzo osobistą, narracja w takim wypadku staje się subiektywna, indywidualna, przesączona jakby przez pryzmat myślenia i odczuwania tego, który opowiada. Czas i miejsce: akcja toczy się od 4 maja 1771 do 20 grudnia 1772 (listy są datowane), miejscem są okolice miasteczka Wahlheim.

"Konrad Wallenrod" - powieść poetycka napisana przez Mickiewicza w czasie pobytu na zesłaniu w Rosji; utwór wydany w Petersburgu w 1828; genezą utworu jest nieudane, krwawo stłumione powstanie dekabrystów; motto utworu poprzedza utwór, jest wprowadzeniem i objaśnia sens utworu; Mickiewicz zaczerpnął je z traktatu politycznego N. Machiavelliego "Książę" i brzmi ono: "Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia - trzeba być lisem i lwem" (walka lisia - to walka podstępna, niehonorowa, zdradziecka, przebiegła; walka lwia - walka otwarta, prowadzona honorowo). Machiavelli przekonywał, iż "cel uświęca środki" i w obronie ojczyzny można posunąć się do zdrady. Czas i miejsce: akcja rozgrywa się w średniowieczu (XIV w) - Litwa toczy liczne wojny z zakonem krzyżackim broniąc własnej suwerenności; miejscem jest Litwa oraz zamek krzyżacki w Malborku.

"Kordian" - dramat Juliusza Słowackiego napisany w Genewie w 1833, przyczyną napisania był upadek powstania listopadowego, do samego powstania odnosi się tylko "przygotowanie", po upadku powstania w szeregach emigrantów polskich rozgorzała wielka dyskusja na temat przyczyn upadku, dramat jest głosem w tej dyskusji. Czas i miejsce: noc sylwestrowa 1799, przełom wieku XVIII/XIX, góry karpackie, chata czarnoksiężnika Twardowskiego. Kordian jest typowym bohaterem romantycznym,

Charakterystyka bohaterów:
Werter - istotą charakteru tego bohatera jest nadwrażliwość, nadmierna emocjonalność, skupienie na sobie które w końcu prowadzą do zachowań autodestrukcyjnych, do samobójstwa; typ romantycznego kochanka, który popełnia samobójstwo.
Albert - przeciwieństwo Wertera; wrażliwy ale nie nadwrażliwy, uczuciowy ale nie zatracający racji dyktowanych przez rozsądek rozumu; najważniejsze są dla niego wartości pozwalające godnie żyć.
Lotta - mądra, opiekuńcza, czuła; ideał kobiety; kobieta "anioł"; delikatna; wierna; zdolna do poświęceń.

Charakterystyka Wallenroda: patriota, poświęci wszystko dla swojej ojczyzny, nawet honor rycerski; inteligentny; sprytny; przebiegły; samotny; odważny, mężny; wielki indywidualista; konsekwentnie dąży do wyznaczonego celu; mściwy; bohater tragiczny.

Charakterystyka Konrada: jest bohaterem o wyraźnych cechach prometejskich, buntuje się przeciwko Bogu, ponieważ uważa, że mógłby lepiej sprawować rządy nad własnym narodem i mógłby uczynić go szczęśliwym. Konrad deklaruje swoją miłość do narodu, jednoczy się z nim duchowo i przejmuje na siebie cierpienie całego narodu. Czuje się odpowiedzialny, staje się męczennikiem sprawy narodowej

Winkelried - średniowieczny bohater szwajcarski, postać na wpół legendarna, zasłynął w bitwie pod Sempach przyjęciem na swoją pierś wszystkich włóczni wroga; sam zginął ale utorował drogę do zwycięstwa swoim rodakom.

Cechy dramatu romantycznego:
Na podstawie Dziadów:

a) zerwanie z zasadą 3 klasycznych jedności (akcja jest wielowątkowa, rozciągnięta w czasie i rozgrywa się w różnych miejscach),
b) obok scen realistycznych występują sceny symboliczno-wizyjne,
c) oprócz bohaterów realistycznych występują postacie fantastyczne np. chór aniołów i diabłów, duchy,
d) mistycyzm (Konrad próbuje nawiązać duchowy kontakt z Bogiem),
e) kompozycja luźna, fragmentaryczna; kolejne sceny niewiele mają ze sobą wspólnego, łączy je na ogół postać głównego bohatera,
f) kompozycja otwarta,
g) symbolizm (np. scena widzenia ks. Piotra),
h) występują sceny zbiorowe,
i) synkretyzm rodzajowy,
j) tajemniczość,
k) ludowość (II cz. Dziadów),
l) brak zasady decorum (scenom tragicznym towarzysza komiczne),
m) indywidualność bohaterów.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Sojusz Fallen Strona Główna -> Ściągi, Zadania itp. / Polski Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Możesz pisać nowe tematy
Możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2002 phpBB Group
Regulamin